Przedstawiam Państwu moich pomocników - symbolizujących Tryb Zdrowego Dorosłego oraz Tryb Wewnętrznego Dziecka. W codziennej pracy jeśli pracujemy w nurcie Terapii Schematów prawdopodobnie goszczą u nas na sesjach :) Dziś chciałam zastanowić się czym jest Tryb Zdrowego Dorosłego oraz jak nad nim pracować.
W rozumieniu terapii schematów Tryb zdrowego dorosłego to stan umysłu, który uosabia dojrzałość oraz szeroko rozumiane zdrowie psychiczne. Posiadając Tryb Zdrowego Dorosłego przy podejmowaniu decyzji wykazujemy się rozsądnym osądem, jesteśmy odpowiedzialni w relacjach i dbamy o siebie. Jest to stan w którym każdy z nas ma ma większą niezależność, potrafi wyrażać swoje emocje, ma z nimi kontakt, zaspokaja potrzeby, balansuje życie zawodowe z innymi rolami, wprowadza czynności witalne (odpoczynek, przyjemności) dba o swoje i innych granice. Ważnym warunkiem rozwoju silnego trybu zdrowego dorosłego jest zaspokojenie podstawowych potrzeb ludzi i dzieci w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Kiedy dziecko czuje się kochane i przywiązane; kiedy ma prawo do swobodnego wyrażania swoich potrzeb i uczuć; kiedy jego autonomia jest akceptowana, i doświadcza także ograniczeń - są ma to podstawy trybu Zdrowego Dorosłego. Niestety działa to w obie strony - osobom, które nie miały tych pozytywnych doświadczeń, znacznie trudniej jest rozwinąć silny tryb Zdrowego Dorosłego. Ważnym warunkiem rozwoju silnego trybu zdrowego dorosłego jest zaspokojenie podstawowych potrzeb ludzi i dzieci w dzieciństwie i okresie dojrzewania. Kiedy dziecko czuje się kochane i przywiązane; kiedy ma prawo do swobodnego wyrażania swoich potrzeb i uczuć; kiedy jego autonomia jest akceptowana, i doświadcza także ograniczeń - są ma to podstawy trybu Zdrowego Dorosłego. Niestety działa to w obie strony - osobom, które nie miały tych pozytywnych doświadczeń, znacznie trudniej jest rozwinąć silny tryb Zdrowego Dorosłego. Funkcjonując w Trybie Zdrowego Dorosłego jesteśmy w stanie zrównoważyć osobiste potrzeby z potrzebami innych. Jeff Young i współpracownicy (2019) zdefiniowali tryb zdrowego dorosłego jako zdrową, podobną do osoby dorosłej część jaźni, która pełni funkcję „wykonawczą” w stosunku do innych trybów. Jeśli wewnętrzne tryby krytyki są jak toksyczny rodzic, tryb zdrowego dorosłego można traktować jako rodzaj zdrowego wewnętrznego głosu rodzica. Ten tryb pomaga ludziom zaspokoić ich własne potrzeby emocjonalne. W ten sposób zwykle odnosi się do długoterminowej wizji dobrostanu emocjonalnego, łącząc potrzeby z wartościami. Nowsze rozumienie terapii schematów trybu zdrowego dorosłego wzbogaciło tę definicję. Tryb zdrowego dorosłego można traktować jako stan składający się z uważnej percepcji tu i teraz; przerwanie spontanicznych, nieadaptacyjnych zachowań radzenia sobie; emocjonalnie oderwana ponowna ocena zinternalizowanych procesów poznawczych trybu rodzica; i przynajmniej wspierające samodzielne instrukcje, aby wywołać i utrzymać funkcjonalne radzenie sobie. Tryb zdrowego dorosłego koreluje z uważnością, elastycznością psychologiczną, współczuciem dla siebie i życiem opartym na wartościach
(E. Roediger, MD Bruce A. Stevens i inni. 2018). W trybie Zdrowego Dorosłego nie jesteśmy spięci; nie potrzebujemy unikania lub przesadnego poddania się, aby poradzić sobie z problemami lub konfliktami. Konflikty nie prowadzą do całkowitego załamania. Ludzie z silnym trybem Zdrowego Dorosłego mają nie tylko stosunkowo mało problemów psychologicznych, czują się bezpiecznie, wprowadzają zachowania zgodne z systemem wartości, budują i utrzymują relacje i przyjaźnie z innymi.
Po jakich przekonaniach poznać, że to Tryb Zdrowego Dorosłego?
- Wiem, kiedy i komu mówić o swoich uczuciach, a kiedy nie.
- Mogę rozwiązywać problemy racjonalnie, bez uczuciami, Traktuje je jako element życia, który prowadzi do rozwoju
- Mam wystarczającą stabilność i bezpieczeństwo w moim życiu
- Kiedy czuję się niesprawiedliwie krytykowany, wykorzystywany lub wykorzystywany, mogę się chronić, nie atakując innych, z szacunkiem oraz życzliwością wyrażając swoje stanowisko i opinię w danej sprawie.
Za: National Research Council
"Troskliwy, opiekuńczy i mądry głos pomocnego dorosłego ulega internalizacji i staje się częścią własnego głosu młodego człowieka"
Podczas spotkań i terapii uczymy się wydobywać i wzmacniać Tryb Zdrowego Dorosłego, który z troską, życzliwością, opieką dba o potrzeby naszego Wewnętrznego Dziecka, sprawiając, że w rzeczywistości pojawia się coraz więcej Szczęśliwego Dziecka i Silnego Zdrowego Dorosłego zarządzającego innymi członkami wewnętrznej rodziny (Krytycy, Obrońcy)
Pozdrawiam serdecznie,
Kamila Stefanik
Literatura:
Eckhard Roediger, MD Bruce A. Stevens, PhD Robert Brockman, DclinPsy (2018) Contextual schema therapy. An Integrative Approach to Personality Disorders, Emotional Dysregulation & Interpersonal Functioning. Context Press
Janet S. Klosko , Jeffrey E.Young , Marjorie E. Weishaar (2019), Terapia schematów. Przewodnik Praktyka. GWP
Daniel J. Siegel (2020), 10 minut uważności. Jak pomóc dzieciom radzić sobie ze stresem i strachem. Laurum