Przychodzi taki moment w życiu, kiedy posiadamy potrzebę porozmawiania z kimś zajmującym się ludzką psychiką na temat nurtujących nas obaw, myśli dotyczących trudnych dla rodzica zachowań dziecka. Gdy zapada decyzja o wizycie dziecka u psychologa - często czujemy niepokój i zastanawiamy się jak to będzie wyglądało ? Od czego zacząć? Jak się przygotować? Jak poinformować dziecko o naszej decyzji ? Czy w ogóle go nie informować? W tym krótki artykule, postaramy się przyjrzeć powyższym pytaniom oraz ustalić listę rzeczy, czyli co zabrać ze sobą i jak się przygotować do spotkania, by wykorzystać ten czas.
Zadaj sobie pytanie - co Cie niepokoi i martwi w zachowaniach dziecka? Najlepiej i najszybciej będzie stworzyć listę problemów- konkretnych zachowań dziecka np. bicie młodszego brata, budzenie się z płaczem i krzykiem w nocy, oszukiwanie, niechęć do odrabiania lekcji itp. Usiądź sobie w spokojnym miejscu i razem z drugim rodzicem za pomocą burzy mózgów wypiszcie wszystkie dla Was sytuacje trudne w obszarach: dom, szkoła, sąsiedztwo, dziadkowie, relacje z rówieśnikami itp. Super kiedy będziesz wiedział Rodzicu/Opiekunie kiedy się problem pojawił wg. Ciebie.
Terapeutka na pewno będzie prowadził wywiad szeroki i zadawał pytania z obszarów :
- zdrowie (dotychczasowy rozwój dziecka, czas porodu, choroby jakie dziecko przeszło, historia dotychczasowego leczenia) dlatego jeśli posiadasz Drogi Rodzicu/ Opiekunie karty zdrowia, dokumentacje, wyniki badań, zabierz je ze sobą, włącznie z danymi o przyjmowanych lekarstwach. Czego dotyczą pytania o rozwój dziecka ? np. mogą padać pytania o jakieś trudności ze karmieniem, usypianiem, czy było coś niepokojącego w pierwszych 12 miesiącach życia dziecka, kiedy dziecko potrafiło usiąść samodzielnie, raczkować, chodzić bez pomocy, używać pojedynczych słów, jak wyglądała nauka treningu czystości tzn., kiedy dziecko opanowało oddawania kału, moczu.
- Czy dziecko posiada jakieś trudności ze zmysłami - wady wzroku, słuchu,
- jak wyglądają jego zdolności naukowe - np. czytanie, pisanie, koncentracja, pamięć itp.
- czy występują jakieś trudności natury emocjonalnej - lęki, niepokoje, wybuchy złości, płaczliwość, nadpobudliwość itp.
- czy ktoś zgłaszał jakieś uwagi np. panie w przedszkolu, nauczyciele
Ważną kwestią o którą pyta terapeuta, a dla Państwa są to kłopotliwe i wstydliwe pytania dotyczą Państwa osobistej sfery życia i funkcjonowania. Terapeuta nie chce Państwa oceniać, nie zastanawia się czy są Państwo dobrymi czy złymi opiekunami- zadaje pytania i drąży bo szuka, jest zaciekawiony co może wpływać na pojawienie się trudnego zachowania, co może wpływać na podtrzymywanie opisywanego zachowania, jaka jest funkcja objawu jaki zgłasza rodzic/opiekun w życiu dziecka i całego systemu rodzinnego.
Na kartce warto zanotować co wg. Państwa może mieć znaczenie albo wpływ na ujawnianą trudność dziecka. Ważne by być szczerym i otwartym do rozmowy, warto prześledzić czynniki ryzyka wg obszarów- np. sprawy osobiste (konflikty z dalszymi członkami rodziny), zdrowie, problemy w relacji, pieniądze, rodzeństwo dziecka, praca moja czy współmałżonka/partnera. Warto podzielić się wydarzeniami takimi jak kryzysy, uzależnienia, konflikty, choroby w rodzinie, występowanie kar fizycznych czy wdrażanie surowej dyscypliny. Dlaczego to ważne? Jeśli terapeuta nie będzie widział całego spectrum różnych czynników, może postawić błędną diagnozę lub działania terapeutyczne nie będą miały spodziewanego efektu. Dokładne przygotowanie się do wizyty na pewno zostanie docenione przez terapeutę jako wkład i zaangażowanie we wspólną pracę i relację. Na koniec myśle, że terapeuci pytają jakie rodzic ma potrzeby, czego spodziewa się tzn. jakich zmian u dziecka oczekuje pod wpływem terapii. Ja uważnie słucham wówczas rodziców, pytam jak do tej pory sobie radzili z daną sytuacją, co działało, co nie działało. Ustalam cele i edukuję by były one proste, realne, atrakcyjne i do spełnienia w określonym czasie. Terapeuta może również zapytać o Państwa cechy osobowości, które mogą mieć wpływ czy znaczenie na zgłaszaną trudność dziecka.
Jak wygląda wizyta z dzieckiem?
Cel wywiadu jest taki sam jak z rodzicem. Ważna jest także obserwacja zachowania dziecka. Dobrze jest przygotować wcześniej dziecko do kogo idziemy, po co i czego się może ono spodziewać. Przebieg i treść pytań z wywiadu jest oczywiście dostosowana do wieku dziecka. Czego dziecko może się spodziewać ?
- czy dziecko jest zaznajomione, jaki jest powód tego spotkania, jakie powody usłyszało od rodziców?
- terapeuta będzie chciał bliżej poznać Państwa dziecko więc pewnie będzie pytał o to w co lubi się bawić, jak spędza czas wolny, czy ma jakieś hobby, ulubiony program, czy posiada jakieś zwierzątko?
- zachęci do podzielenia się z kim mieszka, czym się zajmują rodzice, czy ma rodzeństwo, gdzie chodzi do szkoły, jakich przedmiotów się uczy, które lubi najbardziej, których przedmiotów nie lubi, czy ma jakieś problemy z nauczycielami, czy są tacy których lubi, za co ich lubi, jakich nie lubi, jakie ma wyniki w nauce, jakie są według niego powody np. słabych wyników.; jakie relacje panują w domu,
- terapeuta będzie badał czy dziecko uważa, że ma jakieś problemy z zachowaniem, co może dla innych być trudne w zachowaniu dziecka?
- czy ma jakieś trudności w relacjach z rówieśnikami,
- myślę, że dziecko może spodziać się pytania jak rozumie i czy się zgadza z problemami zgłaszanymi przez rodzica,
- czy jest coś co dziecko chciałoby zmienić w domu, w szkole?
Czy to brzmi strasznie? Mam nadzieję, że trochę czują się Państwo spokojniejsi i przygotowani do spotkania z psychologiem czy terapeutą. Cała rozmowa przebiega w miłej atmosferze, terapeuta stara się by czuli się Państwo bezpiecznie i komfortowo, by nie czuli się Państwo oceniani. Z zaciekawieniem słucha, dopytuje by znaleźć źródła i adekwatnie udzielić pomocy.
Wielu rodziców zastanawia się czy dziecko jest obecne podczas rozmowy terapeuty ? Praktyki są różne. Niektórzy rodzice chcą by dziecko było obecne i słuchało, niektórzy wolą rozmawiać bez dziecka, może czasem są poruszane tematy o których wydaje się, że dziecko nic nie wie, nie domyśla się, lub mogą być dla niego za trudne. Może się zdarzyć, że terapeuta zwłaszcza podczas spotkania z młodszymi dziećmi, może zaprosić Państwa wszystkich i słuchając, zadając pytania Rodzicom/Opiekunom kątem oka obserwując zachowanie dziecka. Może też być tak, że pierwsza wizyta jest przeznaczona dla Państwa, a kolejne spotkanie dla dziecka. Jeśli chodzi o nastolatków ja osobiście preferuje pierwszy kontakt z nastolatkiem, poznanie jego historii, opinii. Z mojego doświadczenia to wzbudza zaufanie u nastolatków i buduje motywacje do pracy, a pod koniec zapraszam do środka rodzica by przedstawił swój punkt widzenia, lub jeśli brakuje czasu zapraszam rodzica do kolejnej sesji i wizyty tylko dla niego. Rodzic decyduje czy będzie sam na kolejnym spotkaniu a nastolatek będzie biernie się przysłuchiwał czy spotkanie jest tylko indywidualne z Rodzicem/Opiekunem.
Ważne pytanie jakie nasuwa mi się to jaka jest funkcja spotkania Rodzica z terapeutą, psychologiem? Najważniejsza kwestia to budowanie relacji i drogi do współpracy między Państwem a specjalistą. Po drugie wywiad to cenne źródła informacji, podczas których terapeuta niczym naukowiec szuka, stawia pytania, hipotezy, z ciekawością, zaangażowaniem docieka i poszukuje różnych zmiennych/czynników, które mogą mieć wpływ i znaczenie dla zgłaszanego problemu. Ważne, że czasem rozmowa normalizuje rodzicom zgłaszane problemy tzn. czasem zgłaszane trudności są natury rozwojowej, zgodnej co do wieku dziecka, czasem rodzic słyszy, że nie są jedyni w tej sytuacji, że inni mają podobnie. Ponadto ważna dla psychologa jest postawa Rodziców i edukacja o sposobie pracy, o celach, potrzebach, jest to okazja do zgłębienia relacji panujących w domu, czasem drobna zmiana w komunikowaniu się między rodzicem a dzieckiem wprowadza natychmiastową poprawę relacji. Współpraca i otwarta komunikacja między terapeutą a rodzicami i dzieckiem naprawdę pomaga w ustalaniu nad czym pracować, co robi, co jest pomocne, czego nie robić, jak dbać i kształtować nowe nawyki.
Jak się Państwo czują ? Mam nadzieję, że wpis przydatny i pomocy w przygotowaniu się do wizyty ze specjalistą.
W razie pytań, zapraszam do dyskusji i kontaktu :)
pozdrawiam serdecznie,
Kamila Stefanik
Comments